Çalışanların bu değerleri içselleştirmeleri, uzun zaman alabilir. Bu süre zarfında yöneticilerin çalışanlar üzerindeki ilgisini devamlı canlı tutması gerekir. Şirket değerlerini çok iyi benimsemiş bir çalışan, örneğin bir tedarikçi ile ilişkisi sırasında, hayatında ilk kez karşılaştığı bir sorunu bile, hiçbir yöneticinin onayına ihtiyaç duymadan, en doğru, en etkin ve en hızlı şekilde çözebilir. Çünkü değerleri ona, doğru olanın ne olduğunu gösterir. Değerlerle yönetilen bir şirkette, çalışanlar hemen her durumda hiçbir yöneticiye ihtiyaç duymaksızın doğru yolu bulabilirler.

Şirket değerlerini her çalışanın benimsemesi, şirketin tek bir yumruk gibi davranmasını sağlar. Aynı hedefe yürüyen, tek takım olduğunun bilincinde olan, kendi öz isteği ile sorunları çözebilen, otokontrol mekanizmaları gelişmiş takımlar imkansızı bile başarabilirler. Değerler üzerine kurulu bir şirket kültürü, gözle görülmese de elle tutulmasa da çok güçlü olur. Değerlerini bütün çalışanlara benimsetebilen, çalışanlar arasında görünmeyen bir bağ kurabilen şirketler, paha biçilmez bir rekabet üstünlüğü elde ederler.

Örneğin; anne babaların çocuklarına kendi aile değerlerini benimsetmek için çok yoğun çaba göstermelerinin asıl nedeni, çocuklar evden uzaklaştıkları zaman, karşılaşacakları her durumda doğru kararı vermeleri, doğru tutumu takınmaları ve doğru davranışları sergilemeleri için değil midir? Çünkü insana her durumda doğru kararı verdiren onun yöneticileri değil, sahip olduğu değerleridir. Çok sağlam bir değer sistemine sahip olan çalışanlar, onları kimsenin denetlemediği bir anda bile, doğru olanı yaparlar. İyiyi ve kötüyü, güzeli ve çirkini, doğruyu ve yanlışı, kendi başlarına bulurlar. Karar verirken kimsenin onayına ihtiyaç duymazlar. Şunu özellikle vurgulamak isterim ki, iyi bir lider kendisine takipçiler yaratmaz; kendi davranışlarını doğru yönetebilecek başka yeni liderler yaratır. Bir liderin de bu değerler sistemini inşa etmek istemesinin sebebi, çok sayıda insanın çalıştığı bir organizasyonda her çalışanın, kimseye danışma gereği duymadan, doğru kararı alabilmesi ve doğru olanı kendi öz seçimleri ile yapabilmesi içindir. Sağlam değerlere sahip şirketler çok büyük bir rekabet avantajı elde eder. Şöyle düşünelim bütün ürettiğiniz ürünler, bütün teknolojileriniz, bütün stratejileriniz, bütün iş modelleriniz, rakipler tarafından taklit edilebilir. Ancak, tek taklit edilemeyen, şirketin sahip olduğu değerleridir. Bir şirketin, her gün aldığı onlarca, yüzlerce kararın kılavuzu, şirketin sahip olduğu değerlerdir. Başkaları için çok zor olan kararları, değerlerine sadık olan şirketler hiç zorlanmadan alırlar. Çünkü onların amaçları çok nettir. Değerler, insanların da, şirketlerin de bir nevi pusulasıdır.

Yakın gelecekte insana ve değerlerine yatırım yapan şirketlerin ön plana çıkacağını söylüyorsunuz. Bu noktada CFO’ların rolü ne olacak, çok kısa görüşünüzü alabilir miyiz?

Doğru, esasen artık iş tanımları kırmızı çizgilerle çizilmiş yönetici pozisyonlarından uzaklaşıyoruz. Örneğin CFO pozisyonlarının yakın geçmişte bir cebinde mali işler ve diğer cebinde hukuk enstürmanları olurdu. Ancak pandemi sonrasında özellikle dışa dönük, ticari operasyonları da kavrayan, özellikle insan odaklı yönetim anlayışı gelişmiş, şirket kültüründe değerlerle yönetim iklimini yaratabilmiş CFO’ların yakın gelecekte daha fazla CEO koltuğunda yer aldığını göreceğiz.